İSİM DEĞİŞTİRME DAVASI
İsim Değiştirme Davasında yetkili ve görevli mahkeme davacının ikmetgahının bulunduğu yer Asliye Hukuk mahkemesidir. İsim ve soyisim değişikliği yapmak isteyen kişiler yetkili ve görevli mahkemeye yazılı bir dilekçe ile başvurmak zorundadır. Kişinin mahkemeye başvurucağı bu dilekçede neden isim değişikliği yapmak istediğini tüm sebepleriyle birlikte açıklamalıdır. Haklı sebeplerle bu başvuruda bulunulduğunda mahkeme sonucunda lehe karar alınması sağlanabilecektir. Ancak mahkeme haklı sebepleri bulunmadan başvuruda bulunan kişilerin davasını reddedebilmektedir.
İsim Değiştirme Davasında Haklı Sebepler
İsim değiştirme davasında dava açan kişinin davasının kabulu için mahkeme tarafından haklı sebepler aranmaktadır. Bu haklı sebepler kanunda sınırlı olarak sayılmamakla beraber yerleşik içtihatlarda sınırları belirlenmiştir. Bu sebeple isim değiştirme davasında bulunması gereken haklı sebeplere örnek olarak;
- Kişinin isminin bir terör örgütü elebaşıyla veya toplum tarafından bilinen bir suçlu ile aynı olması
- Kişinin isminin dalga geçilecek kadar kötü veya komik olması
- Kişinin isminin ahlak kurallarına aykırılık teşkil etmesi
- Telaffuzu, söylenmesi zor bir isme sahip olunması
- Kişinin kimliğinde yazan isimle tanınmaması, farklı bir isim veya lakap ile seslenilmesi, bunun uzun bir süredir devam etmesi bu sebeple kimlikteki isminin tanınma hususunda eksik kalması (mahlas)
- Yapmış olduğu iş nedeniyle isminin haklı olarak değişmesini gerektiren haller
- Kişinin kendisine veya ailesinden birine karşı pek kötü bir suç işleyen kişiyle aynı ismi taşıması ve bu durumun bir travma yaratması
- Kişinin isminin değiştirilmesini gerektiren haklı sebep gösterilebilecek diğer haller
Yukarıda sayılan ve bu gibi benzer haklı sebeplere sahip olan kişilerin yapacağı ikamet adresinde görevli olan Asliye Hukuk Mahkemelerine yazılı başvuru ile isim değiştirmeleri mümkündür. Davacının haklı sebeplerinin bulunmasıyla mahkeme isim değişikliğine hükmedecektir.
Soyadı Değişikliği Mümkün Mü?
Soyadı değişikliği isim değişikliğine benzer şekilde gerekli şartları taşıyan kişilerin yapacağı yazılı başvuru ile mümkündür. İsim değiştirme davasında yetkili ve görevli olan kişinin ikametgahının bulunduğu yer Asliye Hukuk Mahkemeleri görevlidir.
Dava Açmadan İsim Değiştirebilir Miyim?
Sınırlı hallerde dava açmadan isim değiştirebilmek mümkündür.Bu haller 5490 Sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunun Geçici 11. maddesinde belirtilmiştir. Bu maddeye göre 6.12.2019 tarihinden itibaren aşağıdaki hususların var olması halinde üç yıl içerisinde dava açmaksızın nüfus müdürlüğüne yazılı olarak başvuru yapılarak isim değiştirme söz konusu olabilecektir. Kanunda belirtilen bu haller;
1)Kişinin soyadının Soyadı Kanununa aykırılık teşkil edecek şekilde imla veya yazım hatası olması
2)Soyadının genel ahlaka uymaması, anlam kaymalarına sebep olması
3)Toplumca komik bulunan isim ve/ veya soyada sahip olunması
Yukarıdaki hususların varlığı halinde il/ ilçe kurulları tarafından bir defaya mahsus olmak üzere kişinin talebi üzerine isimin değiştirilmesi mümkün kılınmıştır.
Sonuç
İsim değişikliği davasında kişiler kendileri başvuru yapacağı gibi bir avukat aracılığıyla isim değiştirme davasını yürütmek isteyen kişiler avukata belli bir danışmanlık ve vekalet ücreti ödemek zorundalardır. Avukat aracılığıyla yürütülen isim değişikliği davası daha somut haklı delillerin profesyonel olarak açıklanması ile davacı lehine karar verilmesini kolaylaştıracaktır.
Yazar: Av. Mehmet Emin FEDAKAR